Podatek nieruchomości 2022
Na samym początku warto wspomnieć, że w 2022 r. stawki podatku znacząco wzrosły w porównaniu do ubiegłych lat. Podwyżka podatku dotyczy wielu miejscowości. Ile wynoszą obecne stawki podatku nieruchomości? Jakie są terminy na opłacenie podatku? Dlaczego gminy tak drastycznie podniosły stawkę tego podatku? Na te pytania odpowiemy w naszym artykule.
Podatek od nieruchomości – jakie są ogólne zasady
Nie wszyscy klienci wiedzą o tym, że koszty związane z podatkami nie kończą się na podatku od kupna mieszkania. Po zakupie nieruchomości należy również regularnie opłacać podatek od nieruchomości, który zaliczamy do podatków lokalnych. Ten obowiązek spoczywa na każdym właścicielu nieruchomości. Zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego nieruchomość lub obiekt budowlany stanowi grunt, budynek trwale związany z gruntem lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Ustawa - podatek w aspekcie prawnym
Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych uregulowała również kwestię podatku od nieruchomości. Warto wiedzieć, że to samorząd odpowiada za ustalenie wysokość stawek podatku od nieruchomości. Może to być rada gminy lub rada miasta, która podejmuje taką decyzję w drodze ustawy. Jednak zgodnie ze wspomnianą ustawą, stawka podatku od nieruchomości nie może być wyższe niż górne granice stawek kwotowych na dany rok podatkowy. Maksymalne stawki na dany rok ustala się na m.in. na podstawie wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych. Górne granice stawek są podawane w formie obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski". Za ogłoszenie odpowiada minister finansów. Stawki podatku aktualizowane są co rok.
Powinieneś wiedzieć, że obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym doszło do wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie obowiązku podatkowego. Oznacza to, że obowiązek płacenia podatku nastąpi na skutek np. nabycia nieruchomości lub gdy staniesz się jej współwłaścicielem, lub właścicielem np. na skutek darowizny.
Na właścicielach nieruchomości spoczywa również obowiązek składania informacji o nieruchomościach. Obowiązek ten dotyczy każdego podatnika. W terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności, które uzasadniają powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego osoby fizyczne są zobowiązane podać informację o nieruchomościach i obiektach budowlanych IN-1. Natomiast osoby prawne składają deklaracje na podatek od nieruchomości. Odpowiednie deklaracje i informacje muszą zostać przekazane do właściwego organu podatkowego.
Każdy urząd miasta lub gminy powinien umożliwić podatnikom przygotowanie i złożenie informacji na podatek od nieruchomości w formie elektronicznej. Do tego powinien służyć Biuletyn Informacji Publicznej. Dokumenty można wypełnić również na papierowym formularzu, który składa się w urzędzie miasta lub urzędzie gminy.
Kto powinien płacić podatek od nieruchomości?
Zgodnie z polskimi przepisami, podatek od nieruchomości powinni płacić:
- właściciele nieruchomości lub obiektów budowlanych,
- właściciele samoistnych nieruchomości lub obiektów budowlanych,
- użytkownicy wieczystych gruntów.
Podatnicy podatku od nieruchomości to również:
- właściciele nieruchomości lub ich części stanowiących własność Skarbu Państwa,
- jednostki samorządu terytorialnego, które zostały właścicielami na podstawie umowy zawartej z właścicielem, Agencją Nieruchomości Rolnych lub z innego tytułu prawnego z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych nieruchomości lub jeśli nieruchomość lub obiekt jest bez tytułu prawnego.
Ważna informacja jest taka, że jeżeli jest tylko jeden właściciel nieruchomości, to obowiązek podatkowy spoczywa tylko na nim. Jeżeli nieruchomość lub obiekt budowlany mają kilku współwłaścicieli, to wtedy obowiązek podatkowy rozkłada się na każdego z nich. Właściciele solidarnie odpowiadają za opłacenie podatku.
Użytki rolne i lasy nie są objęte obowiązkiem podatkowym. Podatek będzie dotyczył tylko tych części, na których prowadzona jest dowolna działalność gospodarcza. Właściciele takich terenów powinni jednak złożyć do odpowiedniego organu deklarację na podatek rolny lub deklarację na podatek leśny.
Opodatkowaniu nie będą również podlegać pod warunkiem wzajemności nieruchomości, które są własnością innych państw czy organizacji międzynarodowych, grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi z wyłączeniem gruntów pod jeziorami i zbiornikami sztucznymi, grunty pod wodami morskimi, grunty zajęte pod pasy drogowe dróg publicznych, a także nieruchomości lub ich części zajęte na potrzeby organów jednostek samorządu terytorialnego.
Komu przysługuje zwolnienie z podatku od nieruchomości
W ustawie przewidziano również zwolnienia z podatku od nieruchomości, którymi objęte są m.in.:
- budynki gospodarcze lub ich części służące działalności leśnej, lub rybackiej,
- budynki usytuowane na gruntach gospodarstw rolnych i służące wyłącznie działalności rolniczej,
- budynki lub ich części zajęte na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej,
- grunty i budynki wpisane do rejestru zabytków,
- grunty i budynki we władaniu muzeów rejestrowanych,
- nieruchomości znajdujące się w rezerwatach przyrody lub parkach narodowych, o ile służą osiąganiu celów z zakresu ochrony przyrody,
- grunty, budynki lub ich części zajęte przez stowarzyszenia prowadzące działalność w zakresie oświaty, wychowania, nauki i techniki, kultury fizycznej i sportu wśród dzieci i młodzieży,
- grunty, altany działkowe i obiekty gospodarcze o powierzchni zabudowy do 35 mkw. oraz budynki stanowiące infrastrukturę ogrodową,
- publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne objęte systemem oświaty oraz prowadzące je organy, w zakresie nieruchomości zajętych na działalność oświatową
- żłobki i kluby dziecięce, a także publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne prowadzące działalność oświatową,
- instytuty badawcze i przedsiębiorcy o statusie centrum badawczo-rozwojowego.
Rada gminy lub rada miasta mogą wprowadzić również dodatkowe zwolnienia z opłacania podatku od nieruchomości. Warto, chociażby wymienić decyzję władz samorządowych Kalisza i Katowic. Jeżeli właściciel nieruchomości, posadzi na dachu nieruchomości rośliny wieloletnie lub przynajmniej na jednej ze ścian pojawią się pnącza zakorzenione w ziemi lub ogrody wertykalne, to wtedy nie będzie musiał płacić podatku od nieruchomości.
Dlatego zalecamy właścicielom nieruchomości śledzić stronę internetową gminy lub Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego, jeżeli Twoja nieruchomość znajduje się na terenie miasta.
Podatek od nieruchomości – w jakich terminach powinienem go opłacić?
Wszystkie osoby fizyczne, które są właścicielami nieruchomości, powinni zapłacić podatek w czterech ratach. Terminy są następujące:
- pierwszą część podatku należy opłacić do 15 marca,
- termin drugiej raty to 15 maja,
- trzecią powinieneś opłacić najpóźniej do 15 września,
- czwartej i ostatnią w danym roku opłacasz do 15 listopada.
Jeżeli podatek od nieruchomości jest niższy niż 100 zł, to należy zapłacić go w całości do 15 marca danego roku. Osoby prawne i pozostali podatnicy spłacają podatek miesięcznie, w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego. Podatek za styczeń należy zapłacić do 31 stycznia. Kolejne raty podatku musisz zapłacić do 15. dnia miesiąca.
Wysokość zobowiązania podatkowego dla osób fizycznych ustala organ podatkowy. W zależności od lokalizacji nieruchomości jest to wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Pozostali podatnicy ustalają wysokość podatku samodzielnie na podstawie przepisów.
Ważna informacja
Jeżeli otrzymasz decyzję, która ustala wysokość podatku od nieruchomości po terminie płatności raty, to masz 14 dni na jej uregulowanie, licząc od odebrania decyzji ustalającej wysokość podatku.
Zdarzają się sytuacje, że nieruchomość lub obiekt budowlany stanowi współwłasność lub jest własnością osoby fizycznej oraz osoby prawnej czy też jednostki organizacyjnej, która nie ma osobowości prawnej. W takiej sytuacji osoba fizyczna powinna opłacić podatek na zasadach przewidzianych dla osoby prawnej. Oznacza, to że nie otrzymasz decyzji z rady gminy lub rady miasta o wysokości podatku. Powinieneś złożyć deklarację na podatek tak samo jak osoba prawna.
Gdzie należy zapłacić podatek od nieruchomości?
Podatek od nieruchomości można opłacić osobiście w kasie gminy lub miasta. Możesz też zrobić przelew na wskazane konto gminy lub miasta, co jest wygodną opcją lub bezpośrednio u inkasenta wyznaczonego przez gminę lub miasto.
Podatek od nieruchomości – jakie są stawki na 2022 rok
Warto wiedzieć, że górna granica podatku od nieruchomości zależy od jej rodzaju i powierzchni. Obwieszczenie ministra finansów w sprawie górnych granic stawek kwotowych z lipca 2021 r. dotyczące podatku za rok 2022 nie może przekroczyć:
- 1,03 zł za mkw. w przypadku gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków,
- 5,17 zł za hektar powierzchni w przypadku gruntów pod wodami powierzchniowymi stojącymi lub wodami powierzchniowymi płynącymi jezior i zbiorników sztucznych,
- 0,54 zł za mkw. powierzchni pozostałych gruntów, pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego,
- 3,40 zł za mkw. powierzchni gruntów niezabudowanych objętych obszarem rewitalizacji, oznaczonych w ustawie z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji i położonych na terenach, dla których miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego przewiduje przeznaczenie pod zabudowę mieszkaniową, usługową albo zabudowę o przeznaczeniu mieszanym obejmującym wyłącznie te rodzaje zabudowy, jeżeli od dnia wejścia w życie tego planu w odniesieniu do tych gruntów upłynął okres 4 lat, a w tym czasie nie zakończono budowy zgodnie z przepisami prawa budowlanego.
Maksymalna stawka dla budynków lub ich części w 2022 r. wynosi:
- 0,89 zł za mkw. powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych,
- 25,74 zł za mkw. powierzchni użytkowej lokali związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz części budynków zajętych na prowadzenie tej działalności, czyli np. gdy jedno pomieszczenie zostało wyodrębnione do prowadzenia działalności, a pozostałe służą celom mieszkaniowym, podatek płaci się jedynie od powierzchni wyodrębnionego pokoju, w którym prowadzisz biuro lub gabinet,
- 12,04 zł za mkw. powierzchni użytkowej budynków lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym,
- 5,25 zł za mkw. powierzchni użytkowej budynków lub ich części związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, zajętych przez podmioty udzielające tych świadczeń
- 8,68 zł za mkw. powierzchni użytkowej pozostałych budynków lub ich części, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego. Od budowli podatek od nieruchomości wynosi 2% ich wartości określonej na podstawie ustawy.
Od budowli podatek od nieruchomości wynosi 2% ich wartości określonej na podstawie ustawy.
Ważna informacja
W trakcie roku podatkowego może wystąpić zmiana sposobu wykorzystywania nieruchomości. Wtedy podatek ulega obniżeniu lub podwyższeniu w zależności od rodzaju zmiany. Nową stawkę podatku należy uiścić od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła zmiana.
O ostatecznej wysokości stawki podatku od nieruchomości decyduje gmina. Obwieszczenie ministra finansów reguluje tylko stawkę maksymalną. Gmina nie może zaproponować stawki wyższej niż stawka maksymalna ustalona przez ministra. Oznacza to też, że władze gminy nie mają obowiązku podnosić podatku do granicy podanej w obwieszczeniu. Stawka może być natomiast mniejsza. Zdarza się, że gminy pozostawiają stawkę podatku od nieruchomości na dotychczasowym poziomie.
W ostatnich latach widoczny jest jednak trend wzrostowy. Samorządy ochoczo podnoszą stawkę podatku od nieruchomości. W 2021 r. aż 70% gmin zdecydowało się na podjęcie nowej uchwały, podnoszącej stawkę podatku. W 2022 r. na taki ruch zdecydowało się już 88% gmin. Wygląda na to, że w 2023 r. jeszcze więcej samorządów zdecyduje się podnieść podatek od nieruchomości. Warto wiedzieć, że wpływy z tytułu podatku są bardzo ważne i są istotne dla dochodów jednostek terytorialnych.
Sięgnęliśmy do analizy przygotowanej przez Polski Instytut Ekonomiczny. Okazuje się, że w 2022 r. łączne przychody z tytułu podatku od nieruchomości wyniosły 27,5 mld zł. Stanowi to aż 17,6% wszystkich dochodów własnych samorządów. Chociaż stawki podatku rosną, to warto zaznaczyć, że niewiele samorządów decyduje się na wprowadzenie górnej stawki podatku, podanej w obwieszczeniu ministra finansów dla wszystkich podmiotów.
W 2022 r. decyzję o wprowadzeniu stawki maksymalnej podjęło 122 spośród 2477 gmin. Jest to tylko 4,9% wszystkich gmin. Natomiast analitycy Instytutu ustalili, że w ciągu ostatnich pięciu lat, gminy dość często ustalały maksymalne stawki dla budynków mieszkalnych. Liczba takich gmin wzrosła z 331 do 430. Rosną również stawki podatkowe dla budynków wykorzystywanych w działalności gospodarczej. I w tym przypadku samorządy nakładają coraz częściej stawki maksymalne. Liczba gmin wzrosła ze 191 do 312. Są to przede wszystkim gminy miejskie. Wygląda na to, że trend wzrostowy się utrzyma.
Jak obliczyć podatek od nieruchomości?
Całkowita wysokość podatku od nieruchomości zależy od kilku czynników, czyli np. od tego, czy na gruncie znajduje się budynek trwale z nim związany, czy też budynek lub jego część została przeznaczona na prowadzenie działalności gospodarczej. Najprościej obliczyć podatek od nieruchomości, gdy jesteś jedynym właścicielem gruntu. Wtedy wystarczy pomnożyć wysokość stawki ogłoszonej przez radę gminy lub miasta przez liczbę metrów kwadratowych.
W przypadku domu jednorodzinnego sytuacja trochę się komplikuje. Właściciel domu w takiej sytuacji musi obliczyć wysokość podatku za sam grunt i także -osobno za dom. Kwoty podatku za grunt i za mieszkanie należy zsumować. Jeżeli część budynku została przeznaczona za działalność gospodarczą, to wtedy musisz obliczyć trzy różne stawki podatku od nieruchomości.
Powinieneś wiedzieć, że jeżeli jesteś osobą fizyczną, to dokładną kwotę podatku otrzymasz od gminy. Gminy w takim wypadku są odpowiedzialne za wyliczenie podatku i poinformowanie właściciela nieruchomości o podjętej decyzji.
Podatek od nieruchomości - podsumowanie
Podatek od nieruchomości należy do grupy podatków lokalnych. Ostateczną wysokość stawki podatku ustala gmina, ale musi przy tym wziąć pod uwagę obwieszczenie ministra finansów w sprawie maksymalnych stawek podatku. Od kilku lat obserwujemy tendencję, że gminy coraz chętniej ustalają najwyższe możliwe stawki dla budynków mieszkalnych oraz lokali przeznaczonych na działalność gospodarczą. W najbliższych latach trend ten się utrzyma.
